Isı geri kazanım üniteleri (IGKÜ), mekanik havalandırma sistemlerinde egzoz havasının taşıdığı enerjiyi geri kazanarak, taze havayı ön koşullandırmak amacıyla kullanılan cihazlardır. Bu üniteler, enerji verimliliğini artırmak, işletme maliyetlerini düşürmek ve sürdürülebilir binalar inşa etmek için kritik bir rol üstlenir.
Nasıl Çalışır?
IGKÜ’lerin temel çalışma prensibi; iç ortamdan atılan (egzoz) havadaki ısı enerjisinin, dış ortamdan alınan (taze) havaya aktarılmasıdır. Bu süreçte iki hava akışı birbirine karışmaz ancak ısı transferi yapılır. Bu sayede dış havanın ısıtılması ya da soğutulması için harcanan enerji azalır.
Isı Geri Kazanım Yöntemleri:
Plakalı Eşanjör (Çapraz Akışlı):
İki hava akışı ince plaka yüzeyleri arasında geçer.
Basit ve verimli bir sistemdir.
Verim: %50–75
Rotary (Döner) Eşanjör:
Dönerek ısı transferi sağlar, nem transferi de mümkündür.
Yüksek verim sağlar.
Verim: %65–85
Boru Serpantinli Sistemler:
Egzoz havasıyla taze hava arasında ısı transferi, borulardaki su ya da glikol yardımıyla yapılır.
Fiziksel olarak uzak noktalar arasında ısı geri kazanımı için kullanılır.
Isı Borulu Eşanjör:
Kapalı bir devre içindeki sıvı buharlaşarak ısıyı taşır.
Sessiz ve kompakt yapılıdır.
Verim: %55–70
Avantajları:
Enerji Tasarrufu: Yüzde 80’e varan oranlarda ısı geri kazanımıyla klima ve ısıtma giderlerini düşürür.
Çevre Dostudur: Daha az enerji tüketimi ile karbon salınımını azaltır.
İç Hava Kalitesi: Taze hava sağlanırken enerji kaybı minimumda tutulur.
Yatırım Geri Dönüş Süresi Kısadır: Yüksek verim sayesinde 2–4 yıl içinde yatırım kendini amorti eder.
Kolay Uyum Sağlama: Mevcut havalandırma sistemlerine kolayca entegre edilebilir.
Kullanım Alanları:
Ofis binaları
Alışveriş merkezleri (AVM)
Hastaneler ve sağlık tesisleri
Okullar ve üniversiteler
Oteller
Endüstriyel tesisler ve fabrikalar
Temiz oda ve laboratuvar uygulamaları
Dikkat Edilmesi Gerekenler:
Eşanjör tipi ve verimliliği, uygulamanın ihtiyacına göre seçilmelidir.
Donma riski olan bölgelerde, ön ısıtıcı ya da bypass klapesi düşünülmelidir.
Bakım kolaylığı için filtre ve eşanjörlere erişim sağlanmalıdır.
Egzoz havası kalitesi, eşanjör kirlenmesini ve performansını etkileyebilir.
Isı geri kazanım üniteleri, hem çevresel sürdürülebilirlik hem de ekonomik işletme açısından modern binaların vazgeçilmezidir. Özellikle düşük enerji tüketimi hedefleyen yeşil bina sertifikalarına (LEED, BREEAM vb.) ulaşmada önemli katkı sağlar. Uygulama tipine uygun seçilmiş bir IGKÜ, yıllık enerji giderlerinde %20–30 tasarruf sağlayabilir.
