Boya Kabinlerinde Nem Kontrolü Neden Gerekli ?

BOYA KABİNLERİNDE NEM KONTROLÜ
Sanayi Tesislerinde Kalite, Verimlilik ve Enerji Tasarrufu Açısından Önemi

1. Neden Nem Kontrolü Gerekli?
Boya kabinleri, özellikle otomotiv, metal, plastik ve mobilya sanayilerinde yüzey kaplama işlemlerinin gerçekleştirildiği hassas üretim alanlarıdır. Bu alanlarda nem kontrolü, boyanın yüzeye tutunması, kuruma süresi ve son katman kalitesi açısından kritik öneme sahiptir.

Uygun olmayan nem oranlarının sonuçları:
Portakallanma, kabarcık, çatlama gibi yüzey bozuklukları

Kuruma süresinde uzama, üretim hattında yavaşlama

Statik elektrik birikimi (düşük nemde), toz tutunması ve yüzey hataları

Yüksek nemde solvent buharlarının yoğunlaşması, patlama riski

2. İdeal Nem Değerleri
Boya Türü Uygun Nem Aralığı (%RH) Açıklama
Su bazlı boya %50 – %65 Buharlaşma için sabit nem şarttır
Solvent bazlı boya %45 – %60 Yangın riski ve VOC kontrolü
Toz boya %40 – %55 Yüzey yüklenmesi ve yapışma için

Not: İç hava şartlarının genellikle 20–25°C ve %50–60 BN arasında tutulması önerilir.

3. Nem Kontrol Yöntemleri
a) Nem Alma (Dehumidification)
Soğutucu yüzeyle yoğuşturma: Klima santralinde soğutma bataryası üzerinden havayı geçirme.

Kimyasal adsorpsiyon: Silika jel, lityum klorür vb. kullanılan rotor sistemler.

b) Nemlendirme (Humidification)
Buhar nemlendirici: Hijyenik ancak enerji tüketimi yüksektir.

Ultrasonik nemlendirici: Düşük enerjiyle, homojen buharlaştırma sağlar.

Yüksek basınçlı su püskürtme sistemleri

4. Sistem Örneği: Nem Kontrollü Klima Santrali
Akış Şeması:
→ Dış Hava
→ Ön Soğutma (Yoğuşma ile nem alma)
→ Isı geri kazanım (egzoz havasından)
→ Nemlendirme (gerekirse)
→ Filtreleme + HEPA
→ Üfleme → Boya Kabini
→ Egzoz → Filtre → Isı Geri Kazanım → Egzoz Atışı

İzlenmesi gereken parametreler:

Hava debisi (m³/h)

İç hava sıcaklığı ve bağıl nem

Dış hava şartları

Egzoz havasının nem oranı

Solvent gazı miktarı (ATEX gereksinimleri)

5. Enerji Verimliliği ve Kontrol
Isı geri kazanım sistemleri ile dış havayı ön koşullandırma

Otomasyon ile nem sensörü destekli PID kontrol

Zon bazlı kontrol: Kabin dışında bekleme alanı nem seviyesi farklı olabilir

EC fanlar ve inverterli kompresörlerle enerji optimizasyonu

6. Uygulama Alanları
Otomotiv boyahaneleri

Metal parça kaplama tesisleri