Genleşme Tankları
Isıtma ve kullanma suyu tesisatlarında suyun sıcaklığı arttıkça hacmi de genişler. Bu genişleme sonucu tesisat içindeki basınç artar ve eğer kontrol altına alınmazsa, sistemdeki ekipmanlara zarar verebilir. İşte bu noktada genleşme tankları (veya genleşme depoları), tesisatların güvenli, dengeli ve verimli çalışması için vazgeçilmez hale gelir.
Genleşme Tankı Nedir?
Genleşme tankı, suyun ısınmasıyla ortaya çıkan hacim artışını dengelemek ve sistemdeki basınç yükselmesini önlemek amacıyla kullanılan kapalı bir basınç tankıdır. Bu tanklar, özellikle sıcak su ve kalorifer sistemlerinde sıvının genleşmesinden doğan ekstra hacmi karşılayarak tesisattaki diğer ekipmanların zarar görmesini önler.
Çalışma Prensibi
Bir genleşme tankı, içerisinde:
Bir tarafında hava (veya azot gazı) ile önceden basınçlandırılmış bir bölme,
Diğer tarafında ise sistem suyunun girdiği bir alan bulunur.
Bu iki alan, genellikle bir membran (kauçuk diyafram) veya balon tipi torba ile ayrılmıştır.
Sistemdeki su ısındıkça hacmi artar ve bu fazla hacim genleşme tankına yönlenir. Tank içindeki gaz bölmesi sıkışarak bu genişlemeyi absorbe eder ve tesisattaki basınç stabil kalır.
Neden Gereklidir?
Sistemdeki ani basınç yükselmelerini önler.
Emniyet ventili açılmadan fazla suyu absorbe eder.
Cihazların ve boru hatlarının ömrünü uzatır.
Su eksiltme ve doldurma döngüsünü azaltarak sistem verimliliğini artırır.
Uygulama Alanları
Konut tipi kombi ve merkezi ısıtma sistemleri
Kat kaloriferi ve kazan sistemleri
Sıcak kullanım suyu üretim sistemleri (boylerler, termosifonlar)
Hidrofor sistemleri
Güneş enerjili ısıtma sistemleri
Teknik Özellikler ve Seçim Kriterleri
Özellik Detay
Hacim Aralığı 2 lt – 1000 lt arası
Çalışma Basıncı Genellikle 3 – 10 bar
Malzeme Galvanizli çelik, paslanmaz çelik
Ayırıcı Eleman Sabit membran, değiştirilebilir diyafram
Bağlantı Şekli Dişli, flanşlı veya kaynaklı bağlantı
Yalıtım (isteğe bağlı) Poliüretan izolasyonlu modeller
Termodinamik Açıdan Önem
Isıtılan suyun hacmi sıcaklığa göre değişir. Örneğin:
1 m³ su, 10°C’den 80°C’ye ısıtıldığında yaklaşık 27 litre genleşir.
Bu genişleme, kapalı sistemde ciddi bir basınç artışına neden olabilir.
Genleşme tankı bu artışı sönümleyerek sistemin emniyetli sınırlar içinde çalışmasını sağlar.
Genleşme tankları, ısıtma ve kullanım suyu sistemlerinde basınç kontrolü, sistem güvenliği ve uzun ömürlü işletme için hayati öneme sahiptir. Doğru hacimde ve kalitede seçilen bir genleşme tankı; sistem verimliliğini artırırken, ekipman arızalarının ve enerji kayıplarının önüne geçilmesini sağlar. Bu nedenle her ısıtma sisteminde genleşme tankı bir lüks değil, bir gerekliliktir.
